CKV verslagen Patrick Peereboom 4A1: CKV verslag:Escher in het paleis

Beschrijving:

Maurits Cornelis Escher

In Escher in het paleis worden prenten vertoond van de kunstenaar Maurits Cornelis Escher (1898-1972) in het voormalige winterpaleis van Koningin-Moeder Emma. Het is het enige openbare gebouw waar de oude paleisfunctie nog te ervaren is. Aan dit paleis heeft de tentoonstelling haar naam te danken.
In de koninklijke vertrekken van het paleis hangen kroonluchters van Hans van Bentem, de prenten van Escher en er zijn familiefoto's en verhalen te zien die uitleg geven over zijn leven. Ook kan je zelf experimenteren met een interactieve tentoonstelling.

Analyse:

Het museum is onderverdeeld in drie verdiepingen.

Een van de vele kroonluchters
in het museum

Op de begane grond krijg je een goed beeld van de realistische kunst van Escher en uitleg over zijn werk voor 1937. Hij observeerde veel en raakte geïnspireerd door de natuur en dieren. Dit zie je terug in veel hout- en linoleumsneden van Italiaanse landschappen, gebouwen, dieren en mensen. Tussen 1921 en 1935 maakt hij jaarlijks trektochten door afgelegen Italiaanse steden waar hij dan schetsen maakte en ze thuis uitwerkte tot volledige kunstwerken. In 1925 besloot hij in Italië te gaan wonen. In zijn houtsneden maakte hij gebruik van lijnen die meestal in één richting gaan en weinig kleur bevatten. Het liefst werkte met zwart wit.

Escher had een passie voor bollen. In drie bollen heeft hij een zelfportret in één bol gemaakt. Hij heeft zichzelf zo getekend dat alles in het spiegelbeeld niet in verhouding van een normaal spiegelbeeld staat, maar echt in een ronde vorm. Bij de overige twee bollen geeft hij de ene bol weer als een rond vlak, de andere heeft duidelijk een ronding waardoor de bol rond lijkt. Dit allemaal waren de meer realistische kunstwerken van Escher.

Eschers vader
Eerste kunstwerk (1916)

Op de eerste etage hangt er veel kunst van na 1937 en kom je terecht bij het omslagpunt voor zijn smaak van kunst. Het gaat hier van realistische werken over op vlakvullingen, wiskundige figuren en onmogelijke kunstwerken. Escher raakte gefascineerd van eeuwigheid en oneindigheid.

Onder oneindigheid vallen wiskundige principes als vlakvullingen, veelvlakken van sterren en planeten en de structuur van kristallen. Beide groepen (eeuwigheid en oneindigheid) zijn nauw verweven en verschillen weinig. Kringlopen, cirkellimieten en metamorfosen zijn voorbeelden van de verbinding tussen de twee groepen. Vlakvulling kun je verdelen in zeventien systemen. Deze systemen zijn gemaakt door wiskundige en kristallografen. Ondanks dat Escher geen wiskundige was, heeft hij deze systemen zelf ontdekt. Hij kon hierbij zijn fascinatie met eeuwigheid en oneindigheid vorm geven. Een bekend voorbeeld waar je dat terug ziet is Dag en Nacht, waarbij zwarte vogels aan de linkerkant (dag) overgaan in witte vogels aan de rechterkant (nacht).

Daarnaast hingen er kunstwerken die in de realiteit niet mogelijk zijn. Dit is goed te zien bij Klimmen en Dalen waarbij er een trap is getekend die op elkaar aansluit waarbij het lijkt dat de mensen zowel omhoog als omlaag lopen, zonder dat ze daadwerkelijk omhoog of omlaag lopen. Volgens de folder was het hoogtepunt de zeven meter lange Metamorphose III in ronde opstelling en het bekende Dag en Nacht.

Dag en Nacht

Gelijktijdig krijg je ook een beeld van het twee eeuwen oude paleis en alle vier de vorstinnen, Emma, Wilhelmina, Juliana en Beatrix, die hier hebben gewerkt van 1901 tot 1984. Daarnaast kan je veel foto's van de vorstinnen en meubels die daar in die tijd stonden bewonderen.

Volgens een artikel in de Volkskrant van 24-09-15 hangen er diverse kopieën van kunstwerken van Escher. Het is niet bekend welk schilderij een kopie is en welk schilderij een origineel is. De directeur vindt dat de mensen niet mogen klagen. Een bordje bij de ingang vertelt de mensen dat er replica's in het museum hangen. Dat het museum niet alle originele werken heeft komt doordat Escher veel van zijn kunst verkocht had aan een Amerikaanse handelaar in 1981. Sommige werken zijn verspreid over heel de wereld. Stichting Escher probeert zoveel mogelijk kunstwerken weer terug naar Nederland te halen.

Zelfportret Escher in glazen bol

Klimmen en Dalen

Sommige mensen vonden de kunstwerken van Escher eerst geen kunst. De reden daarvoor was omdat kunstcritici niet wisten wat ze met zijn kunst aan moesten. Hij was meer een constructeur dan een artiest. Een ander punt waarom Escher afweek was omdat hij vond dat mensen van zijn kunst moesten genieten en zich er door laten verwonderen. Hij zorgde ervoor dat zijn prenten veel werden gereproduceerd en zo de prijzen laag konden blijven. Andere kunstenaars probeerden één exemplaar voor een zo hoog mogelijk bedrag te verkopen. Dat is ook de reden van zijn eigen stroming die afweek van de kunststroming de moderne kunst uit de 20e eeuw. Hij heeft in totaal 448 litho's, houtsneden en houtgravures en 2000 schetsen en tekeningen gemaakt.

Op de tweede verdieping kan je zelf experimenteren met optische kunst. Het is een interactieve tentoonstelling: Kijken als Escher. Met bijvoorbeeld de kamer van Escher waarbij het perspectief wordt veranderd en kleine mensen groter lijken dan andere mensen. Het gezichtsbedrog komt ook naar voren bij een kast die oneindig diep en hoog oogt, een vloer die onder je weg valt en schilderijen die lijken te bewegen.

Interpretatie en eigen mening:

Escher maakte wat hem interesseerde, dus wat hij leuk vond. Hij was een van de bekendste grafici. Verschillende sites geven aan dat zijn manier van schilderen lastig te plaatsen is in een kunststroming. Escher heeft een eigen kunststroom ontwikkeld waar hij alleen in stond. Zijn idee voor het vorm geven van zijn werk House of stairs I komt doordat hij op zijn school in Arnhem een gebouw had met trappen die hem inspiratie gaven. Meer kunstwerken zijn op die school gebaseerd. Je kunst dit terug zien in zijn werk, bijvoorbeeld in Relativiteit.

School van Escher

Relativiteit

Escher werd gefascineerd door vlakvulling en regelmatige geometrische figuren van het Alhambra, een paleis in Spanje.

Ik in het museum

Ik vind de kunstwerken met wiskundige figuren, vlakvulling en schilderijen die in de realiteit niet mogelijk zijn het leukst. Dat is omdat deze werken mij aan het denken brengen. "Hoe zou dit schilderij nou wel kunnen in de realiteit?" en "Hoe heeft hij dit gedaan en bedacht?", waren vragen die in mij opkwamen toen ik ze zag. Op de derde verdieping kon je, zoals ik al zei, zelf experimenteren met dingen die in de realiteit onmogelijk zijn. Ik vond het leuk om te bedenken wat Escher probeerde te maken en het van alle mogelijke kanten proberen te bekijken of na te maken. Ik verwonderde mijzelf wel dat hij totaal iets anders deed dan de andere kunstenaars van die tijd. Daarnaast vind ik het raar dat veel van zijn kunst in het begin niet gezien werd als kunst omdat ik het zelf erg boeiend vind.